'Dankzij een vertrouwenspersoon voelen jongeren zich veel minder eenzaam'

Waarom is een vertrouwenspersoon zo belangrijk?

Skrolan Hugens: “Jongeren uit de jeugdhulp worden geconfronteerd met specifieke uitdagingen. Velen geven zelf aan dat de onvoorwaardelijke steun van een vertrouwenspersoon daarbij heel belangrijk is. Vaak voelen ze zich dankzij die persoon veel minder eenzaam. Het geeft ook veel meer kansen om op een normale manier deel te nemen aan de maatschappij: eens samen gaan wandelen, naar het theater… Maar veel vertrouwenspersonen gaan ook mee naar de jeugdconsulent om een aantal problemen mee te verwoorden. Of als een jongere een conflict heeft in zijn leefgroep, kan het helpen om eerst wat stoom af te laten bij de vertrouwenspersoon, en daarna samen helder te formuleren wat er scheelt.”

Hoe helpt vzw Lus jongeren om een vertrouwenspersoon te vinden?

Hugens: “In 2017 kregen we van het departement Welzijn projectsubsidies om vrijwilligers te zoeken voor kinderen en jongeren uit de jeugdhulp die geen vertrouwenspersoon konden vinden. Wij geven altijd de voorkeur aan mensen uit het netwerk van de jongere, omdat het dan veel makkelijker is om een vertrouwensband op te bouwen. Een van onze vrijwilligers gaat naar de jongere toe en stelt open vragen. ‘Wat vind jij leuk?’ ‘Wie was bij die activiteit betrokken?’ ‘Zie je die persoon nog?’ Het netwerk van een jongere mag je heel ruim interpreteren: een goede buur, een ex-begeleider uit een voorziening, de oom uit een ex-pleeggezin, enzovoort. Meestal vinden we wel iemand, al komt er soms wel wat ‘detectivewerk’ aan te pas. En als we echt niemand vinden, kunnen we terecht bij ons eigen netwerk van vrijwilligers. In 2019 hebben we acht aanmeldingen gekregen en zijn we bij die jongeren op bezoek geweest. Vier van hen gingen uiteindelijk in op het aanbod om samen een vertrouwenspersoon te zoeken, wat bij twee ook is gelukt in 2019. In 2017 en 2018 hebben we voor vier jongeren een vertrouwenspersoon gevonden.”

"Het recht om ‘goed omringd’ te zijn, blijven we in de kijker te zetten. Als we echt mogen dromen, ontwikkelen we een project waarbij dat recht al vanop school wordt benadrukt”

Wie is geschikt als vertrouwenspersoon?

Hugens: “Iemand die echt luistert naar het kind en samen leuke dingen wil doen. Als het gevoel goed zit, volgt de rest meestal vanzelf. Het hoeft echt geen dossiervreter te zijn, want vanuit vzw Lus bieden wij daarvoor extra ondersteuning.”

Wat zijn mogelijke knelpunten?

Hugens: “Veel jongeren in de jeugdhulp hebben weinig hechtingsfiguren en veel breuken, dus het kost soms wat tijd om een vertrouwensband op te bouwen. Daarnaast aarzelen hulpverleners soms om een buitenstaander inkijk te geven in het leven van een kind. Een vertrouwenspersoon krijgt het mandaat om over de schouder van het kind mee te kijken naar de werking in de jeugdhulp. In veel voorzieningen worden kinderen wel geïnformeerd over het recht op bijstand door een vertrouwenspersoon, maar als ze niet meteen toehappen, wordt dat thema losgelaten. Daarom raden wij organisaties aan om zeker halfjaarlijks aan de jongeren te vragen of ze er behoefte aan hebben.”

Welke plannen hebben jullie nog voor de toekomst?

Hugens: “Het project is beëindigd, maar we krijgen wel middelen om ieder jaar 15 nieuwe jongeren te ondersteunen in hun zoektocht. Het recht om ‘goed om omringd’ te zijn, blijven we in de kijker te zetten. Als we echt mogen dromen, ontwikkelen we een project waarbij dat recht al vanop school wordt benadrukt, zodat het hebben van een vertrouwenspersoon in de jeugdhulp een veel kleinere stap wordt.”

Meer weten? https://www.jeugdhulp.be/themas/vertrouwenspersoon-in-de-jeugdhulp